Mandala – Μάνταλα

Τι είναι Μάνταλα? Τι συμβολίζει? Πως χρησιμοποιείται?

Είμαι σίγουρη ότι όλοι έχουν δει κάπου ένα όμορφο μοτίβο σε κύκλο που αναφέρεται ως μάνταλα.

Πλαισιωμένα σε τοίχους, διακοσμώντας πολύχρωμα χαλάκια γιόγκα, σε βιβλία ζωγραφικής, ακόμη και χτισμένα σε ναούς.

Τα μάνταλα χρησιμοποιούνται ευρέως στις τέχνες, στην αρχιτεκτονική, στη μόδα, ακόμη και για να ομορφύνουν το δέρμα κάποιου.

Αν και είναι εξαιρετικά ως αυτόνομα έργα τέχνης, έχουν πνευματικό νόημα πέρα από τη ζωντανή εμφάνισή τους.

Τι είναι το μάνταλα?

Το μάνταλα εικονικά είναι ένα σχέδιο που βασίζεται σε κύκλους.

Είναι δηλαδή κύκλοι και επαναλαμβανόμενα μοτίβο, που περιέχονται σε ένα μεγαλύτερο κύκλο και διατάσσονται σε τμήματα που είναι όλα οργανωμένα γύρω από ένα ενιαίο, κεντρικό σημείο.

Να αναφέρω ότι το σχήμα του κύκλου χρησιμοποιείται σε όλο τον κόσμο ως τρόπος να αναπαραστήσει την τεράστια έκταση του σύμπαντος και την κυκλική φύση της ζωής και της δημιουργία της ύπαρξης.

Γι’ αυτό και ένα μάνταλα εκτός από το υπέροχο οπτικό αποτέλεσμα που προσφέρει ως σχέδιο, εκφράζει την πληρότητα που ξεκινά από το κάθε τι γύρω και μέσα μας και φτάνει ως το απέραντο σύμπαν και όλα όσα αυτό περικλείει.

Και όσες περισσότερες λεπτομέρειες έχει ένα μάνταλα, τόσο μεγαλύτερη ηρεμία και αίσθηση πληρότητας προσφέρει.

Τα μάνταλα προέρχονται από την Ασία και έχουν μακρά ιστορία και μεγάλο συμβολισμό στους ινδουιστικούς και βουδιστικούς πολιτισμούς.

Θεωρούνται μονοπάτι προς τον διαλογισμό και οδηγός προς την πνευματική υπέρβαση και τη θεραπεία.

Ένα μάνταλα αναγνωρίζεται ως μια ουσιαστική αντανάκλαση του κατασκευαστή του, επομένως η θεραπεία τέχνης μάνταλα είναι ένα εργαλείο που αυξάνεται διαρκώς στην ψυχολογία.

Ο πρώτος που χρησιμοποίησε τα συγκεκριμένα σχέδια στην θεραπευτική διαδικασία ήταν ο σπουδαίος Ελβετός ψυχίατρος και ψυχαναλυτής Καρλ Γιούνγκ, εισάγοντας τα στην δυτική κουλτούρα.

Σήμερα, ως θεραπευτική μέθοδο ψυχολόγοι ζητούν από τους ασθενείς τους να δημιουργήσουν ένα μάνταλα που αντιπροσωπεύει τα αισθήματά τους την συγκεκριμένη χρονική περίοδο.

Η τεχνική αυτή είναι κατευναστική του άγχους και βοηθά να συγκεντρώνονται στον εαυτό τους.

Επίσης η δημιουργία ενός μάνταλα συντελεί στον περιορισμό των αρνητικών συναισθημάτων, όπως ο φόβος, το άγχος και ο  θυμός.

Τι σημαίνει Μάνταλα ?

Η λέξη Μάνταλα σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει κύκλος, όμως προέρχεται από τη ρίζα manda που σημαίνει ουσία στη σανσκριτική γλώσσα και το επίθημα la το οποίο σημαίνει δοχείο.

 Έτσι, η λέξη υποδηλώνει ότι το μάνταλα δεν είναι απλώς ένας κύκλος αλλά ένα δοχείο της ουσίας.

Στην Κίνα, την Ιαπωνία και το Θιβέτ αντιπροσωπεύει τις διαφορετικές πτυχές του σύμπαντος και χρησιμοποιείται ως όργανο διαλογισμού και σύμβολο προσευχής.

Ως πνευματικό και τελετουργικό σύμβολο, μπορεί να γίνει κατανοητό με δύο διαφορετικούς τρόπους.

Είτε εξωτερικά, ως οπτική αναπαράσταση του σύμπαντος ή εσωτερικά ως οδηγός για διάφορες πρακτικές, όπως ο διαλογισμός.

Στον Ινδουισμό και τον Βουδισμό η πεποίθηση είναι, ότι μπαίνοντας στο μάνταλα και προχωρώντας προς το κέντρο του, καθοδηγείσαι μέσα από την κοσμική διαδικασία μετατροπής του σύμπαντος, από ένα σύμπαν του πόνου σε ένα της χαράς και της ευτυχίας.

Τύποι Μάνταλα

Υπάρχουν διάφοροι τύποι μάνταλα που βρίσκονται σε διαφορετικούς πολιτισμούς και χρησιμοποιούνται για πολλούς σκοπούς, τόσο καλλιτεχνικούς όσο και πνευματικούς.

Παρακάτω είναι τρεις κύριοι τύποι μάνταλα και πώς χρησιμοποιούνται.

• Διδακτικά Μάνταλα

Τα διδακτικά μάνταλα είναι συμβολικά και κάθε σχήμα, γραμμή και χρώμα αντιπροσωπεύει μια διαφορετική πτυχή ενός φιλοσοφικού ή θρησκευτικού συστήματος.

Ο μαθητής δημιουργεί το δική του μάνταλα με βάση τις αρχές σχεδιασμού και κατασκευής, προβάλλοντας έναν οπτικό συμβολισμό όλων όσων έχει μάθει.

Τα μάνταλα διδασκαλίας χρησιμεύουν ως πολύχρωμοι, νοητικοί χάρτες για τους δημιουργούς τους.

• Θεραπευτικά Μάνταλα

Τα θεραπευτικά μάνταλα είναι πιο διαισθητικά από τη διδασκαλία των μάνταλα, και φτιάχνονται για το σκοπό του διαλογισμού.

Τα θεραπευτικά μάνταλα προορίζονται να προσφέρουν σοφία, να προκαλούν συναισθήματα ηρεμίας και να διοχετεύουν την εστίαση και τη συγκέντρωση.

• Μάνταλα Άμμου

Οι βουδιστές μοναχοί και οι πολιτισμοί των Ναβάχο χρησιμοποιούν εδώ και καιρό τα μάνταλα της άμμου ως παραδοσιακό, θρησκευτικό στοιχείο.

Αυτά τα περίπλοκα σχέδια χρησιμοποιούν μια ποικιλία συμβόλων φτιαγμένα από χρωματιστή άμμο που αντιπροσωπεύουν τη μονιμότητα της ανθρώπινης ζωής.

Σε όλα όμως τα μάνταλα, παρατηρούνται κοινά στοιχεία και σύμβολα.

Το κέντρο είναι μια κουκκίδα, η οποία είναι ένα σύμβολο που δεν έχει διαστάσεις και ερμηνεύεται ως σημείο εκκίνησης ή ως η αφετηρία, η αρχή της πνευματικής ανάπτυξης.

Η κουκκίδα περιβάλλεται από γραμμές και μοτίβο, που αντιπροσωπεύουν τα διαφορετικά στρώματα του σύμπαντος (το πνευματικό βασίλειο, το βιωμένο περιβάλλον, την εσωτερική εμπειρία του ανθρώπου) και πώς αυτά τα στρώματα συμπλέκονται.

Ο κύκλος που κλείνει ολόκληρο ένα σχέδιο μάνταλα αντιπροσωπεύει το τεράστιο μέγεθος του σύμπαντος και την κυκλική φύση της ζωής.

Σύμβολα Μάνταλα

Μερικά κοινά σύμβολα μέσα σε ένα παραδοσιακό μάνταλα είναι:

• Τροχός με οκτώ ακτίνες:

Η κυκλική φύση ενός τροχού λειτουργεί ως καλλιτεχνική αναπαράσταση ενός τέλειου σύμπαντος.

Οι οκτώ ακτίνες αντιπροσωπεύουν το Οκταπλό Μονοπάτι του Βουδισμού, μια περίληψη πρακτικών που οδηγούν στην απελευθέρωση και την αναγέννηση.

• Κουδούνι :

Οι καμπάνες αντιπροσωπεύουν ένα άνοιγμα και άδειασμα του μυαλού για να επιτρέψουν την είσοδο της σοφίας και της διαύγειας.

• Τρίγωνο:

Όταν είναι στραμμένα προς τα πάνω, τα τρίγωνα αντιπροσωπεύουν δράση και ενέργεια, και όταν κοιτάζουν προς τα κάτω, αντιπροσωπεύουν τη δημιουργικότητα και την αναζήτηση της γνώσης.

• Λουλούδι λωτού:

Ιερό σύμβολο στον Βουδισμό, η συμμετρία ενός λωτού απεικονίζει την ισορροπία.

Όπως ο λωτός ανεβαίνει από το σκοτάδι στο φως, το ίδιο κάνει και ένας άνθρωπος που φτάνει στην πνευματική αφύπνιση και φώτιση.

• Ήλιος:

Ένα δημοφιλή σχέδιο μάνταλα, είναι ο ήλιος ο οποίος αντιπροσωπεύει το σύμπαν, φέρνοντας συχνά νοήματα που σχετίζονται με τη ζωή και την ενέργεια.

Πώς χρησιμοποιούνται τα Μάνταλα

Όπως ανέφερα προηγουμένως, το σχέδιο μάνταλα έχει αποδειχθεί ότι είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο στο διαλογισμό, τη μείωση του άγχους και την αυτοανακάλυψη.

Η συνήθεια της δημιουργίας και συλλογής μάνταλα είναι μια μεταμορφωτική πρακτική που αποσκοπεί στην αποκατάσταση της εσωτερικής ειρήνης και σοφίας.

Η διακόσμηση του χώρου σας με ένα μάνταλα που επιλέξατε και σας κάνει να αισθάνεστε όμορφα συναισθήματα βοηθά στην προσωπική αυτοβελτίωση και πνευματική ανάπτυξη.